ΚΑΒΑΛΑ-ΔΡΑΜΑ 1916-1918: Πολύτιμη ἱστορική μαρτυρία
Στήν ἐκπληκτική δουλειά τοῦ «Ἱστορικοῦ καί Λογοτεχνικοῦ Ἀρχείου Καβάλας» (ΙΛΑΚ) καί τοῦ κ. Νικολάου Ρουδομέτωφ εἴχαμε ἀναφερθεῖ καί στό παρελθόν. Πρόκειται γιά μία ἰδιωτική προσπάθεια πού ἔρχεται νά καλύψει τό τεράστιο κενό πού ἀφήνει τό ἀνεπαρκές (ἄν ὄχι καί ἐχθρικό) Δημόσιο. Χωρίς εὐρωπαϊκά προγράμματα, μέ ἐλάχιστες συνεισφορές σέ τυπογραφικές δαπάνες τῆς τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καί μέ μόνο ἐφόδιο τήν ...προσωπική περιουσία τοῦ προέδρου του, ἐδῶ καί 35 χρόνια τό ΙΛΑΚ παράγεικαί προσφέρει στήν πόλη καί στήν Ἑλλάδα γνώση καί μόρφωση μέσα ἀπό ἐκδόσεις, μεταφράσεις καί συνέδρια διεθνοῦς κύρους.
Ἡ τελευταία παραγωγή τοῦ Ἀρχείου ἀφορᾶ δύο πρώτους τόμους τῶν «Τετραδίων Βουλγαρικῆς Κατοχῆς στήν Ἀνατολική Μακεδονία 1916-18» (θ’ ἀκολουθήσυν κι ἄλλοι τέσσερεις). Πρόκειται γιά τίς καταθέσεις καί τά συμπεράσματα τῆς Διεθνοῦς Διασυμμαχικῆς Ἐπιτροπῆς, ἡ ὁποία περιόδευσε σέ ὅλη τήν Ἀνατολική Μακεδονία, κατέγραψε θύματα καί ἱστορίες ἐπιζώντων καί συνέταξε ἕνα πόρισμα γιά τά ἐγκλήματα πολέμου τῶν βουλγαρικῶν κατοχικῶν στρατευμάτων.
Ἡ μετάφραση τῶν πρακτικῶν ἀπό τά γαλλικά καί ἡ προσφορά τους στό ἑλληνικό κοινό δέν ἀποσκοπεῖ βεβαίως στήν καλλιέργεια κάποιου μίσους (ὅπως γράφει καί ὁ κ. Ρουδομέτωφ) ἀλλά στήν ἄρση τοῦ σκότους πού κάλυψε τά τραγικά γεγονότα τῆς πρόσφατης ἱστορίας τοῦ τόπου. Ἡ ἀλήθεια δέν μπορεῖ νά ἀποκρύπτεται γιά χάρη οἱασδήποτε ψυχολογικῆς ἀνάγκης ἤ πολιτικῆς σκοπιμότητας!
Ἡ βουλγαρική Κατοχή...
Τά ἐγκλήματα τῶν Βουλγάρων, πού ἦρθαν στήν περιοχή χωρίς κἄν νά πολεμήσουν (λόγῳ τῆς προδοτικῆς στάσης τῶν Ἀνακτόρων-ΑΙ! ΟΧΙ ΚΙ ΕΤΣΙ! ΞΕΡΕΙΣ ΓΙΑΤΙ ΕΓΙΝΕ Ο ΛΕΓΟΜΕΝΟΣ "ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΙΧΑΣΜΟΣ"? ΕΠΕΙΔΗ Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΙΠΕ ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΟΤΙ Η ΑΝΤΑΝΤ ΑΠΑΙΤΕΙ ΝΑ ΔΩΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ ΣΤΟΥΣ ΒΟΥΛΓΑΡΟΥΣ ΚΑΙ Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΔΕΝ ΤΟ ΕΔΕΧΘΗ!), ἦταν τρομακτικά. Τόσο πρίν τήν εἴσοδο τῆς Ἑλλάδας στόν Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ὅσο καί μετά ἀπό αὐτήν, ὁ στόχος τους ἦταν ἡ ἐκδίωξη τῶν Ἑλλήνων ἀπό τήν Ἀνατολική Μακεδονία καί τή Θράκη καί τόν κυνήγησαν μέ κάθε μέσον: Συλλήψεις, ἐπιτάξεις, ἀγγαρεῖες, βασανιστήρια, ληστεῖες, φόνοι, βιασμοί, λεηλασίες, φόροι, παιδομάζωμα... Τά πάντα, ἀλλά μέ κορυφαῖο μέτρο ἐθνοκάθαρσης τήν ἐπιβολή τοῦ λιμοῦ ἀπό τίς βουλγαρικές Ἀρχές. Χιλιάδες κόσμος πέθανε ἀπό τήν πείνα (εἴχαμε σέ δυό χρόνια ἀπώλειες 50.000 ψυχῶν, τό 1/5 τοῦ πληθυσμοῦ!), καί πολλοί περισσότεροι ἐπέζησαν τρώγοντας χόρτα, σκύλους, γάτες, χελῶνες κτλ. Τή φρίκη καί τόν θάνατο ἔζησαν στά «ντουρντουβάκια» τῆς Βουλγαρίας, οἱ Ἕλληνες πού μεταφέρθηκαν ὡς ἐργάτες σέ στρατόπεδα συγκέντρωσης σάν τό Κίτσεφ, ἕνα κολαστήριο μπροστά στό ὁποῖο τό Νταχάου ἦταν παραθεριστικό κέντρο. Ἐγκλήματα ἀποτρόπαια πού ὅμως δέν κατάφεραν νά ἐκδιώξουν τόν ἑλληνισμό ἀπό τίς ἑστίες του.
Διαβάζεις τίς καταθέσεις ὅλων αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων, τοῦ Δημοσθένη ἀπό τή Θράκη, τοῦ Λεωνίδα ἀπό τήν Καβάλα, τοῦ παπα-Νικόλα ἀπό τήν Ἐλευθερούπολη, τῆς Χρυσάνθως ἀπό τή Νικήσιανη καί ἀπορεῖς πῶς κατάφερε ἡ ἑλληνική μαγιά, μέ τά συγκινητικά ὀνόματα καί τίς τραγικές ἱστορίες, νά διασωθεῖ μέσα σέ τόσους χαλασμούς. Καί δέν μπορεῖς παρά νά ἀναλογισθεῖς ὅτι σήμερα βρισκόμαστε καί ...κατηγορούμενοι γιά ἐγκλήματα στήν ἱστορία μας ἀπό κείνους πού εἶναι βουτηγμένοι στό ἔγκλημα σάν τόν ποντικό στό λάδι.
Η ΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ.
Καί στόν ρόλο τῆς ὕαινας...
Μία πτυχή τῆς ἱστορίας πού ἀναδύεται ἀπό τίς μαρτυρίες τῶν παθόντων εἶναι κι αὐτή τῆς ἄθλιας συμπεριφορᾶς τῶν Ἑβραίων συμπολιτῶν τους. Μιά συμπεριφορά πρόστυχης ἐκμετάλλευσης ἀπό κείνους πού διαρκῶς παριστάνουν τά θύματα σέ ὅλες τίς χῶρες καί ὅλες τίς ἐποχές. Τό πρῶτο στοιχεῖο εἶναι ὅτι οἱ ἑβραϊκές κοινότητες τῆς Δράμας καί τῆς Καβάλας ἀπαλλάχτηκαν ἀπό τήν καταναγκαστική ἐργασία ἐξαγοράζοντάς την μέ 200.000 καί 122.000 λέβα ἀντίστοιχα.
Τί στάση τήρησαν ὅμως ἀπό τήν πλεονεκτική θέση ὅπου βρέθηκαν ἔναντι τῶν θυμάτων τῆς βουλγαρικῆς βίας;
«Ὁ στρατηγός Μπουρνώφ (...) παραχώρησε σέ μερικούς Ἰσραηλίτες τίς προμήθειες, τίς ὁποῖες κατόπιν συμφωνίας μέ τόν διοικητή τῆς Καβάλας τίς πωλοῦσαν σέ ἐξωφρενικές τιμές».
Στό στρατόπεδο συγκεντρώσεως στή Soumla:
«ὁ Πετρώφ, σέ συμφωνία μέ ἕναν Ἰσραηλίτη ἀπό τήν Καβάλα πού ὀνομαζόταν Ἀμιέλ, ἐπέτρεψε σ’ αὐτόν ν’ ἀνοίξει μία καντίνα πού πουλοῦσε τά εἴδη του σέ μυθώδεις τιμές. Ἀργότερα, ὅταν ἔστελναν τούς ἐργάτες σέ καταναγκαστικά ἔργα, παρατήρησα ὅτι ὁ Ἀμιέλ ὑποδείκνυε στόν λοχαγό τούς αἰχμαλώτους πού μποροῦσαν νά παραμείνουν στό στρατόπεδο γιά τό λόγο ὅτι ἦταν ἀπό οἰκονομικῆς ἄποψης σέ θέση ἀρκετά ἱκανοποιητική».
Ἄλλη μαρτυρία:
«Οἱ Τοῦρκοι καί οἱ Ἑβραῖοι ἔβλεπαν μέ εὐνοϊκό μάτι τά ὄργια ἐναντίον τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ...».
Ἐπίσης:
«Τά τρόφιμα πού ἔφταναν στήν πόλη δίνονταν κατά προτίμηση σέ Τούρκους καί Ἰσραηλίτες».
Ἄλλος:
«οἱ Βούλγαροι στρατιῶτες παραβίασαν τήν καπναποθήκη μου, ἀπ’ ὅπου ἐκλεψαν 3.628 ὀκάδες καπνοῦ, ἀπό τίς ὁποῖες οἱ 3.130 βρέθηκαν στήν κατοχή ἑνός Ἰσραηλίτη, τοῦ Ἰούδα Κουέν».
Ἤ:
«Τό ἄλευρο αὐτό τό ἀγόραζαν οἱ Ἰσραηλίτες καί τό πουλοῦσαν στόν κόσμο σέ ἐξοντωτικές τιμές (...)Νά λοιπόν γιατί ὁ κόσμος ὑπέφερε τόσο καί οἱ Ἑβραῖοι ἐκμεταλλεύονταν τήν πείνα καί τίς δυστυχίες καί πουλοῦσαν ἀντικείμενα μεγάλης ἀξίας μέ ἀντάλλαγμα μιά ὀκά ἄλευρο. Γνωρίζω ἕναν Ἑβραῖο, ὁ ὁποῖος (ἄλλοτε) πουλοῦσε οὖζο στούς περαστικούς σέ μιά γωνία τῶν δρόμων τῆς Καβάλας κι ἔγινε τώρα ἑκατομμυριοῦχος χάρη στήν ἄγρια ἐκμετάλλευση τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου».
Μία πτυχή τῆς ἱστορίας πού ἀναδύεται ἀπό τίς μαρτυρίες τῶν παθόντων εἶναι κι αὐτή τῆς ἄθλιας συμπεριφορᾶς τῶν Ἑβραίων συμπολιτῶν τους. Μιά συμπεριφορά πρόστυχης ἐκμετάλλευσης ἀπό κείνους πού διαρκῶς παριστάνουν τά θύματα σέ ὅλες τίς χῶρες καί ὅλες τίς ἐποχές. Τό πρῶτο στοιχεῖο εἶναι ὅτι οἱ ἑβραϊκές κοινότητες τῆς Δράμας καί τῆς Καβάλας ἀπαλλάχτηκαν ἀπό τήν καταναγκαστική ἐργασία ἐξαγοράζοντάς την μέ 200.000 καί 122.000 λέβα ἀντίστοιχα.
Τί στάση τήρησαν ὅμως ἀπό τήν πλεονεκτική θέση ὅπου βρέθηκαν ἔναντι τῶν θυμάτων τῆς βουλγαρικῆς βίας;
«Ὁ στρατηγός Μπουρνώφ (...) παραχώρησε σέ μερικούς Ἰσραηλίτες τίς προμήθειες, τίς ὁποῖες κατόπιν συμφωνίας μέ τόν διοικητή τῆς Καβάλας τίς πωλοῦσαν σέ ἐξωφρενικές τιμές».
Στό στρατόπεδο συγκεντρώσεως στή Soumla:
«ὁ Πετρώφ, σέ συμφωνία μέ ἕναν Ἰσραηλίτη ἀπό τήν Καβάλα πού ὀνομαζόταν Ἀμιέλ, ἐπέτρεψε σ’ αὐτόν ν’ ἀνοίξει μία καντίνα πού πουλοῦσε τά εἴδη του σέ μυθώδεις τιμές. Ἀργότερα, ὅταν ἔστελναν τούς ἐργάτες σέ καταναγκαστικά ἔργα, παρατήρησα ὅτι ὁ Ἀμιέλ ὑποδείκνυε στόν λοχαγό τούς αἰχμαλώτους πού μποροῦσαν νά παραμείνουν στό στρατόπεδο γιά τό λόγο ὅτι ἦταν ἀπό οἰκονομικῆς ἄποψης σέ θέση ἀρκετά ἱκανοποιητική».
Ἄλλη μαρτυρία:
«Οἱ Τοῦρκοι καί οἱ Ἑβραῖοι ἔβλεπαν μέ εὐνοϊκό μάτι τά ὄργια ἐναντίον τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ...».
Ἐπίσης:
«Τά τρόφιμα πού ἔφταναν στήν πόλη δίνονταν κατά προτίμηση σέ Τούρκους καί Ἰσραηλίτες».
Ἄλλος:
«οἱ Βούλγαροι στρατιῶτες παραβίασαν τήν καπναποθήκη μου, ἀπ’ ὅπου ἐκλεψαν 3.628 ὀκάδες καπνοῦ, ἀπό τίς ὁποῖες οἱ 3.130 βρέθηκαν στήν κατοχή ἑνός Ἰσραηλίτη, τοῦ Ἰούδα Κουέν».
Ἤ:
«Τό ἄλευρο αὐτό τό ἀγόραζαν οἱ Ἰσραηλίτες καί τό πουλοῦσαν στόν κόσμο σέ ἐξοντωτικές τιμές (...)Νά λοιπόν γιατί ὁ κόσμος ὑπέφερε τόσο καί οἱ Ἑβραῖοι ἐκμεταλλεύονταν τήν πείνα καί τίς δυστυχίες καί πουλοῦσαν ἀντικείμενα μεγάλης ἀξίας μέ ἀντάλλαγμα μιά ὀκά ἄλευρο. Γνωρίζω ἕναν Ἑβραῖο, ὁ ὁποῖος (ἄλλοτε) πουλοῦσε οὖζο στούς περαστικούς σέ μιά γωνία τῶν δρόμων τῆς Καβάλας κι ἔγινε τώρα ἑκατομμυριοῦχος χάρη στήν ἄγρια ἐκμετάλλευση τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου